Thursday, May 15, 2014

"NEW SCENT"

"ГУНУ" сэтгүүлийн зуны дугаар 19-дэхь хэвлэл. 16-25-р хуудсанд хэвлэгдсэн шүлгүүд
Доржнямбуугийн Эрдэнэзулай
I live, my sadness staving off my hunger.
I feel sad at the groaning of the leaves,
trodden beneath the heel of my boot,
I sulk when the raindrops wash away my sadness,
I am greedy when the clouds
treacherously hide my petulance.
I live in sadness for my greed.
The light of dawn, the evening gloom,
winter and summer and autumn and spring,
the stars, smiling in sleep, the moon on whom they ride,
I feel sad and dissatisfied in all things.
In the dark shadow of sadness, where my desire slowly grows,
where I have rested, sulking, since becoming human,
I have yet to learn from these heavy stones
which have fallen and crushed my heart.
I live, my sadness staving off my hunger.
I am greedy for the weeping of the trees whom I know from my loneliness.
I complain to the whistling wind,
which has taken away my greed.
I am greedy when the clouds
treacherously hide my resentment.
I live in sadness for my greed.
I write my poems with my greed.

Гунигаар л голоо зогоож амьдардаг би
Гутлын минь өсгийд гишгэгдсэн
навчсын ёолох дуунд гуньж
Гунигийг минь арилгаж шивэрсэн бороон дусалд гуньж
Тунирхлыг минь даалгүй нүүчихсэн
үүлсийн хэлбэрт шунаж
Шуналдаа гуньж амьдардаг би
Үүрийн гэгээ, үдшийн бүрий
Өвөл, зун, намар, хавар
Үнэгчлэх одод, үүрэглэх саран
Ер юм бүхэнд гуньж ханадаггүй би
Хүслийг минь мохоож ургасан гунигийн хар сүүдэрт
Хүн болсон цагаасаа л туньж амьдарсан атлаа
Зүрхийг минь дарж унасан энэ хүнд чулуунаас
Залхаж ер үзээгүй би
Гунигаар л голоо зогоож амьдардаг би
Ганцаардалдаа дасчихсан модны уйлах дуунд шаналж
Шаналалыг минь аваад хийсчихсэн
сэвшээ салхинд гомдож
Гоморхлыг минь даалгүй нүүчихсэн
үүлсийн хэлбэрт шунаж
Шуналдаа гуньж амьдардаг би,
шунахаараа л шүлэг бичдэг би

Сайнжаргалын Начин
"It is you who are the autumn"

I spread out the heart's almanac

a slight hesitation as I examine
with a magnifying glass
the time I met you.
An unknown rain has been falling ,
droplets bouncing
down the veins of the leaves,
revealing the error of the years.
I think, Perhaps this was springtime,
and as I think this,
I imagine myself waiting to offer
frost to lace your hair, as though it were winter.
But I remember myself,
I call to mind sadness and joy,
and when I see the flight of doves overhead,
it is you who are the autumn.


"Намар л байж дээ чи"

 Зүрхнийхээ хуанлыг дэлгэж суугаад
Томруулдаг шилээр
Чамтай танилцсан цаг хугацаагаа
Нягтлан бодож хэсэг тээнэгэлзлээ

Голдуу бороо үл мэдэг хаялсан
Навчисын судлаар дуслууд нь
Бөнжигнөн жирвэлзсэн
Он цагийн алдаа заалаа

Бодохнээ хавар байсан болвуу гэж
Өөртөө тунгааваас
Үсэнд чинь сондорлогдсон хярууг
Үлээж өгснөө санахад өвөл ч юм шиг

Гэтэл намайг санагалзан дурсаж
Шаргал гунигийг сэтгэлдээ хослуулан
Нисэж явааг чинь тагтан дээрээсээ хархад
Намар л байж дээ чи                                             
       
I find it intriguing, how
a beginning is better than an ending.
Delicate and fragile, dark
droplets of rain
bring the sun, crossing
between delight and disgust,
pouring a long time from the sky.
How does the circular rhythm absord space
into the revolutions of the clock's long hand,
as it gathers in the short hand's easy pulse?
As I stand and listen to the sound
of every moment splitting away,
crystalline droplets landing
in their brightest of bright hues,
forever and resolutely
I shall hold to my desires.


Эхлэл нь төгсгөлөөсөө илүү сонирхолтой санагдах
Эмзэг агаад туяхан хөх бороон дуслууд
Энхрийлэл эгдүүцлийн хоорондох нарийн зөрлөгийг чагнаж
Энэ тэнгэрээс их удаан асгарна

Түүртэлгүй цохилох цагийн зүүний
Богино хэмжээнд багтах уртхан эргэлтэнд
Тойрох хэмнэл нь ямархан орон зайд уусаж
Болортох дуслууд нь өнгө өнгийн гэрэлтэй газардах бол гэж

Мөч бүрээс нь хагарах чимээг чагнаж зогсвол
Мөнхөд шалба нормоор хүслээ өрөвдөнө. 

Өлзийхутагийн Үлэмжтөгс
"Seasons in a Room"

I like the artificial seasons in a room
There are other seasons there too.
On the wall is winter, through the door is spring,
in the blankets is summer, but autumn lives in the window.
In room, waiting on the climate,
the metrologist
sits guietly, a downpour
always falling from the ceiling.
On my wall, the painted leaves and flowers
are always growing,never withering away.
I decided to copy with my wallpaper
the unchanging seasons of my room,and
surely that will chang

"Тасалгааны улирал "

Өрөөн дэх зохиомол улиралдаа би дуртай
Өөр бусад улирлууд ч энд бас байдаг
Хананд өвөл, хаалгаар хавар
Хөнжилд зун, харин намар цонхон дотор амьдардаг
Тасалгаан дахь уур амьсгалаас шалтгаалж
Цаг агаарын мэдээ дамжуулагч
Адраас минь хэзээ ч аадар цутгахгуйд
Амгалан сууж болдог.
Ханаар минь дүүрэн зурмал цэцэг навчис
Хэзээ ч хагдарч гандахгүйгээр ургасаар л байдаг
Солигддоггүй тасалгааны улирал минь
Ханын цаасаа хуулахаар  шийдэхэд л
Солигдож магад

"The Rain"

1
The stars glimmer in the sky
Not the stars there, but clouds.
They are all become rain,
the stars are wet and cold.
I run,wounded and targeted
in the falling of so many meteors come to earth,
and now I spread my umbrella, a sign of defeat.

2
That girl didn't listen to the weather forecast.
Or else she likes to be in deep misery and despair.
When the sky is clear and cloudless, she'll still take her umbrella...

"Бороо"

1
Тэнгэрээс одод дүрвэчихэж
Тэнд нэг ч одод алга, үүлс л байна
Тэд бүгд бороо болчихож
Одод нойтон бас хүйтэн юм байна.
Олноороо газардах нойтон солирын довтолгоонд
Онилуулсаар оногдсоор шархдаж гүйцээд
Одоо л ялагдлын тэмдэг цагаан шүхрээ дэлгэв.

2
Тэр охин цаг агаарын мэдээ чагнаагүй байх
Тэр эсвэл цөхрөнгөө барсан, уйтгарлах дуртай байх
Тэнгэрт үүлгүй цэлмэчихээд байхад шүхрээ барьсаар л...

Дэлгэрсайханы Сосорбарам
Amidst Your Tears.....

I sit cross-legged amidst your tears,
I meditate upon the world,
and I sense that the world is meditating upon me,
I sense myself.
The wind perfumes my hair,
builds its nest in the air with scent,
becomes a crystal-colored lark
and fixes a sign to the net's door, it
pulls a feather from its wing, and writes LOVE in large letters.
The mind is the moving moon, bending too much,
falling from the sky, that it might see everyting clearly,
it sits weeping on a protruding branch,
left behind, barely handing on.
A tear is
exactly the same as being tearful.
As everything withers, I place a tear on my palm,
I search out comparisons,
I carefully examine two spots,
the tear on your cheek like the one on mine,
and I whisper to my love that my eye is the moon,
and her neck is caressed by my lashes,
and in the petals of the flowers, formed from the scraps of the moon,
I dress in beatiful silks, and
Isit cross-legged amidst your tears,
I meditate upon the world,
and I sense that the world is meditating upon me.

"Чинийхээ нулимсан дотор..."

Чинийхээ нулимсан дотор орж завилаад
ертөнцийг бясалгаваас
Ертөнц намайг бясалгаж буйг мэдэрдэг.
өөрийгөө мэдэрдэг
Үсийг чинь үнэрлэсэн салхи
анхилам үнэрээр нь агаар дээр үүр засахад
Болор өнгөтэй болжмор болж
тэр үүрний хаалган дээр тэмдэг болгон
Далавчныхаа өдийг сугалаад ХАЙР гэж томоор бичлээ
Сэтгэл нь хөдөлсөн сар хэт тонгойж
бүгдийг тод харах гэсэндээ тэнгэрээс унаж
Арай ядан зүүгдэж хоцорсон
саргар модон дээрээ суугаад уйлахад
Нулимс нь
Яг нулимстай чинь ижилхэн байсан
Бүр гайхахдаа би нулимсыг чинь алган дээрээ тавиад
харьцуулж үзтэл
Нулимсных нь хацар дээр яг чинийх шиг минь
хоёр мэнгэ
Нягтлан харваас гараа хөтлөлцөн зогсоод
Сар гэж нүдийг минь амрагтаа шивнэхэд
Дуу хоолой нь сормуусанд минь илбэгдэж
Сарны үртэс бүтээгээд цэцгийн дэлбээн дээр
гоёлын даашинз өмсгөхөд л
Чинийхээ нулимсан дотор орж завилаад
ертөнцийг бясалгаваас
Ертөнц намайг бясалгаж буйг

Чимидрэгзэнгийн Өсөхболд
Over and above it,
how can I be above everyting?
Underneath and below it all,
how can I be below all thinks...?
Can a person break away
so guietly from the edges, and go
to unattainable peaks,
to unreachable depths?
Does the sadness of so many years,
flutter beyond the diaphragm
into a person's dreams,
or does it wait...?
Is this distancing from oneself
different from coming to oneself...?
Believing water to be fire,
shall we live gently...or shall we die...?
With the new road before me,
how lovely it is to live,
in rememberance of what was done before....
   
 Дээшээ, түүнээс дээш
Яаж би бүхнээс дээш
Доошоо, бүр доошоо
Яаж би бүгдээс доош...
Хэний ч хүрээгүй оргил руу
Хэний ч унаагүй ёроол руу
Хэм хэмжээ, хязгаараас тасран
Хэтэрхий анир гүм тийш одох вэ
Өрцөн цаанаа нуугдан буй
Өчнөөн жилүүдийн гунигийг
Хэний зүүдэнд илгээгээд
Хийсэх вэ, эсвэл үлдээх үү...
Өөрөөсөө холдон явах гэдэгт итгэтлээ
Удаан амвдрах уу... эсвэл үхэх үү...
Урд минь шинэ зам буй атал
Урьдын явдлаа дурсан амьдрах нь
Яагаад ийм сайхан юм бэ?

I write a poem about myself,
tear into small pieces the paper on which I have
written,
and place the torn pieces into my mouth,
and I taste nothing.
I hook a fish from the river,
roast small pieces of the fish I have caught,
and try to eat the roast fish,
and there's the taste of fish.
I can never write the truth.

Өөрийнхөө тухай шүлэг бичээд
Бичсэн цаасаа жижиглэж ураад
Урсан цаасаа амандаа хийлээ
Би амтагдахгүй байлаа
Голоос загас гохдоод
Гоходсон загасаа жижиглэж шараад
Шарсан загасаа идэж үзлээ
Загас амтагдаж байлаа
Би хэзээ ч үнэнийг бичиж чадахгүй юм байна

Раднаадоржийн Улам-Оргих
 Words, brighter than anything, shoot
from my lips like melancholy poems.
In this one wretched dream,

without even saying goodbye,
you fade away into the dusk,
like the sun, exhausted by everything,
your hand, holding the warm thrill of life,
weakly lets spread abroad
the fragments of a happy heart.
Complaints drip,
the earth sobs,
but it will never water away
the loneliness of a thistle


Гунигт шүлэг мэт уруулнаас тань
Бүхнээс гэрэлтэй үгс цацардаг
Гагцхүү тэр л улигт зүүдэнд
Баяртай ч гэж хэлэлгүйгээр
Бүгдээс залхсан нар шиг чи минь
Бүрэнхийд уусан жаргаж одоход
Амь халуун догдлол
Атгасан гар сулхан дэлгэгдэж
Жаргалтай зүрхний хэлтэрхийнүүд
Гомдол болон дуслаж
Газар унан цурхирахдаа
Өргөст нэгэн цэцгийн
  
 My magical idea, a place
which nobody has ever wished to find
your God looks upon us,
warmly blesses our trembling hearts,
affects us, loves us,
dwells in emptiness, placeless,
like a wind excised and dissipated.
I sink heavily through life,
like fear, in a cold rhythm.
God's eyes, watching me with compassion,
from beyond perfection,
like a window, curtainless, through which light shines,
my vagabond beauty,
my pure life of struggle
.

Олж харахыг хэн ч хүсээгүй
Орон зайн шидэт төсөөлөл минь
Чичирсэн зүрхийг адислан дулаацуулагч
Чиний бурхан биднийг харж байна
Автаж байна, хайрлаж байна
Арчигдан баларсан салхи шиг
Оргүй хоосон оршиж байна
Айдас түгшүүр мэт хүйтэн хэмнэлд чинь
Амьдралаара хүндрэн живж байна
Нэвт гэрэлтсэн хөшиггүй цонх шиг
Сайн сайхны цаанаас
Нүдээрээ намайг энэрэн шииртсэн
Тэнүүлч үзэсгэлэн минь
Тэмүүлэн хүрсэн ариун амьдрал минь

Төмөрбаатарын Есөн-Эрдэнэ
"Romance"

It sleeps,sheltered by the staircase, shoes for a pillow,
another world whistling through the cracks in the stairs.
Its virile and fearless body, the life it has chosen
lacking nothing, lies there like a crack.
Sensing in the first rains the perfume of gentler times,
in its heart, not waking, the rose blooms.

"Романс"

Нөмөрт шатнаа гутлаа дэрлэн унтахуйд
Нөгөө ертөнц шатны хонгилд исгэрнэ
Алдах юмгүй амьдралыг сонгосон
Айдасгүй эрийн бие хонгио мэт хэвтэнэ
Урин цагийн үнэр анхны бороотой нэвт мэдрэгдэхэд
Унтаад сэрээгүй түүний зүрхэн тушаа сарнай дэлбээлнэ

"Inkheart"

With your inkwell you safeguard my heart,
and you say that while you live, this ink
will write about love.
With your inkwell you block out my heart,
and while you live,
you will seek loving memories....

"Бэхэн зүрхт"

Бэхийн савандаа чи зүрхийг минь дарж хадгалаад
Бүх л амьдралынхаа турш тэр бэхээр хайрын тухай бичнэ хэмээсэн
Бэхийн савандаа чи зүрхийг минь таглаж мартаад
Бүх л амьдралынхаа турш хайр дурлал хэмээгчийг хайсан....

Эрдэнэбаатарын Бүжинлхам
The moon's dull rays rip the misery of this long long night
from the shadow of the ravens, who hide beneath their wings.
The cut through the darkness,

to where the group huddles in the tree.
The autumn leaves, forgotten in the spaces of my notebook
are srtange poems, not everyday ones, dedicated to you,
postcards about life or about days,
testaments saying, "I will never leave...".
From my notes, which have not sought to realy my sadness,
the cold paper and the lonely ink begin suddenly to sing.
They still the sound of the winter's night, and shout out at the ravens.
My eternity, my freedom which has perished within me,
I will consume the time which has passed without you,
I shall forget the winter in the buttons of my shirt...!!!


Далавчиндаа нуугдсан хар хэрээдийн сүүдрээс 
Уртаас урт энэ шөнийн уй ханзарнам 
Моддын дээр бөөвийн суух тэдний зүгт 
Харанхуйг зүссэн сарны бүдэг туяа гэрэлтнэм
Дэвтрийн минь завсраас мартагдсан намрын навчис 
Дээр нь чамд зориулсан ерийн биш хачин шүлгүүд 
Амьдрал эсвэл өдөр хоногуудын тухай 
"Ахиж би хэзээ ч..." гэсэн гэрээслэл мэт захидлууд 
Дахиж гуньтлаа дэлгэж үзээгүй тэмдэглэлээс минь 
Даарсан хуудас, ганцаардсан бэх гэнэт дуулж эхлэв
Өвлийн шөнийн анирыг эвдэн тэд хэрээдийн зүг хашгирнам 
Үүрдийнх минь, өөрт минь хорогдсон эрх чөлөө минь 
Чамгүй өнгөрүүлсэн цаг хугацааг би зажилж иднэм
Цамцныхаа товчинд өвлийг үүгрд мартнам...!!!
   
 I am thinking how, until the last rains fall,
until the leaves turn yellow,
I will be waiting for you.
But as soon as the flow of autumn's shadow knocks at the door...
I am imagining how, without mentioning my departing
as the first snows fall and gently gather,
I will forget you.
But as soon as the armfuls of snow
crumble and fall away...
I swear that I will never again long for your hand,
as I watch the pasgue flowers
weeping in spring
beneath a single snowfall.
But as soon as spring noses its way into the bird's luggage...
I will wait for you to come, bringing thick foliage
when summer's rainbows
send shards of light through the sky.
However, you will not come, through rays of marbled light shine through the trees,
trough rainbows cut through the dark sky.
And so
I am thinking how, until the last rains fall,
until the leaves turn yellow,
I will be waiting for you.


Би чамайг яг 
Сүүлчийн бороо орж,
навчис шарлатал хүлээнэ гэж боддог
Сүүдэрт намрын урсгал хаалга тогшмогц л харин...
Би чамайг яг 
Анхны цас орж, аяархан будрахуйд л
Ахиж хэзээ ч дурсалгүй мартана гэж санадаг
Тэгээд тэвэр дүүрэн цас 
Тэнгэрээс үйрэн бутармагц л харин...
Би чамайг яг 
Ганц л удаа цасан доороос 
хаврын яргуй уйлахыг харчихаад л 
Гарыг чинь дахин үгүйлэхгүй гэж андгайлдаг 
Хавар шувуудын цүнхэнд шурган ирмэгц л харин...
Би чамайг яг 
Зуны гоёмсог солонго тэнгэр сэтлэн гэрэлтэхүйд 
Зулзаган навчистай хөтлөлцөн чамайг ирнэ гэж хүлээдэг
Харин модод гантиган туяа цацруулан үзэгдэхүйд
Харанхуйд солонго тэнгэр зүссэн ч чи ирдэггүй 
Тэгээд 
Би чамайг яг 
Сүүлчийн бороо орж,
навчис шарлатал л хүлээнэ гэж боддог
"Шинэ-Үнэр антологын 6,11,28,29,56,69,78,80,107,109,136,153,156,173-р хуудсанд буй шүлгүүд"
Translated by Simon Wickham Smith